Nuôi lợn nái sinh sản và cách phối giống heo nái là lựa chọn của nhiều bà con để đảm bảo nguồn cung cấp con giống cho trang trại. Khi chăn nuôi lợn bà con cần nắm vững kỹ thuật thụ tinh nhân tạo và kỹ thuật phối giống heo trực tiếp heo nái. Nếu bạn là người mới làm quen với lĩnh vực chăn nuôi lợn, hãy tham khảo chi tiết mô tả chi tiết kỹ thuật thụ tinh và cách phối giống heo nái
Thời điểm tốt nhất để phối giống heo
Việc xác định được thời gian phối giống cho heo nái sẽ giúp phối giống hiệu quả cho heo. Tuy nhiên, với những bà con mới chăn nuôi, nhiều người thường chưa có kinh nghiệm chọn thời điểm phối giống cho heo tốt nhất để phối giống. Dưới đây chúng tôi sẽ hướng dẫn bà con các thông tin để có thể xác định thời điểm nào là tốt nhất để phối giống.
Thông thường, bà con không nên phối giống cho heo nái ở lần đầu động dục. Vì ở thời điểm này, cơ thể heo nái chưa phát triển hoàn thiện. Hơn nữa, số lượng trứng rụng ở lần đầu sẽ ít. Vì thế, nếu phối giống sẽ không đạt được kết quả cao nhất.
Bà con có thể tham khảo chu kỳ động dục dưới đây để xác định thời điểm nào tiến hành kỹ thuật phối giống cho heo thịt là tốt nhất.
Về tuổi động dục lần đầu:
Tùy vào giống lợn sẽ có tuổi động dục khác nhau. Ví dụ:
+ Giống lợn Móng Cái sẽ động dục lần đầu ở 4 – 5 tháng tuổi khi cơ thể đạt khối lượng 30 – 40 kg.
+ Giống lợn lai ngoại và nội F1 (giống lợn Yorkshire lai với giống lợn Móng Cái) động dục lần đầu khi 6 tháng tuổi với trọng lượng cơ thể khoảng từ 70 – 75kg.
+ Giống lợn lai Landrace với lợn nội Móng Cái cũng có tuổi động dục lần đầu lúc 6 tháng tuổi, khối lượng 70 – 75kg.
+ Giống lợn ngoại sẽ thường động dục khi được 6-7 tháng khi trọng lượng cơ thể đạt 100 – 110 kg.
Về chu kỳ động dục ở lợn nái
Lợn nái thường có chu kỳ động dục khoảng 21 ngày. Tùy theo giống lợn có thể giao động từ 17 – 23 ngày. Và thời gian động dục thường kéo dài trong khoảng 3-4 ngày.
Với lợn nái sau khi cai sữa, thông thường sẽ động dục trở lại sau 4-6 ngày khi cai sữa và tách con.
Xác định tuổi động dục lần đầu của heo nái cái hậu bị
Như chúng tôi đã thông tin, khi đạt đủ số tháng tuổi cũng như khối lượng, heo cái hậu bị sẽ động dục. Lúc này ta đã có thể bắt đầu tính đến việc thực hiện phối tinh heo.
Với lần đầu động dục đầu tiên, bà con không nên thực hiện kỹ thuật phối giống cho heo. Và nên thực hiện ở lần động dục thứ hai hoặc thứ ba. Cụ thể, tuổi phối giống với các giống lợn như sau:
+ Lợn cái giống nội: Tuổi phối giống lần đầu là 7 – 7,5 tháng tuổi.
+ Lợn lai giữa ngoại và nội + lợn giống ngoại: 7,5 – 8 tháng tuổi
Bạn sẽ tiến hành kỹ thuật phối giống lần 1 vào thời điểm lợn cái hậu bị mê ì và tiếp tục thực hiện lần 2 sau đó 12 giờ.
Chu kỳ động dục lợn nái rạ
Thông thường, lợn mẹ sẽ động dục trở lại sau khi cai sữa được khoảng 4 – 6 ngày. Và thời gian động dục sẽ xảy ra trong khoảng 3-4 ngày. Các biểu hiện cụ thể của lợn nái rạ khi vào chu kỳ động dục như sau:
Ngày thứ 1: Ở thời điểm này, lợn nái rạ sẽ có các biểu hiện như ăn ít thậm chi bỏ ăn, heo có tiếng kêu rít. Phần âm hộ của heo sẽ sưng đỏ và căng mọng, đồng thời xuất hiện dạng nước nhờn lỏng và trong.
Ngày thứ 2: Ở giai đoạn này, lợn nái tiếp tục đi lại ít hơn. Nhiều chú heo thường nhảy lên lưng heo khác vào thời điểm buổi sáng. Âm hộ heo nái trong ngày thứ hai sẽ bớt sưng, có màu hồng nhạt và xuất hiện dịch nhờn dạng keo dính. Đây chính là thời điểm tốt nhất để thực hiện kỹ thuật phối tinh heo.
Ngày thứ 3: Âm hộ heo nái bắt đầu teo dần, dịch nhờn ít dần và có màu trắng đục, không dính keo như ngày thứ hai. Lúc này, heo cái cũng không không thích gần gũi lợn đực nữa và dùng đuôi để che âm hộ.
Hướng dẫn thụ tinh hiệu quả
Có nhiều cách phối giống heo. Bạn có thể thực hiện việc phối giống trực tiếp hoặc thực hiện kỹ thuật thụ tinh nhân tạo.
Việc phối giống trực tiếp sẽ dễ thực hiện nhưng khá mất công vận chuyển. Thậm chí nhiều trường hợp heo đực có bệnh đã lây sang heo cái. Ngoài ra, chất lượng heo đực cũng là một yếu tố khó kiểm soát. Vì thế, việc thụ tinh nhân tạo cho heo đang là một giải pháp được nhiều bà con chăn nuôi lựa chọn. Dưới đây là các bước thực hiện kỹ thuật phối giống cho heo hiệu quả:
Bước 1: Chuẩn bị các dụng cụ cần thiết
Việc thực hiện kỹ thuật phối tinh cho heo cần chuẩn bị các dụng cụ như:
– Lọ hoặc túi đựng tinh dịch
– Dụng cụ dẫn tinh quản
– Bộ phận tạo áp lực đẩy tinh vào bên trong.
Chú ý: Vệ sinh và sát trùng các dụng cụ bằng cách đun nóng với nước sôi, để ráo và nguội.
Bước 2: Chuẩn bị tinh dịch
Tinh dịch sau khi được lấy cần bảo quản ở nhiệt độ 200C. Đồng thời tránh lắc mạnh lọ đựng tinh dịch. Không sử dụng lọ đựng tinh dịch bị sủi bọt hay nứt vỡ.
Bước 3: Vệ sinh âm hộ heo
Để cách phối giống heo nái bằng thụ tinh nhân tạo được hiệu quả, bạn cần dùng nước muối sạch hoặc dung dịch sát khuẩn để vệ sinh âm hộ của heo. Đồng thời bôi Vaseline vào dẫn tinh quản và âm hộ heo nái.
Bước 4: Làm ấm tinh dịch
Bà con để túi tinh dịch trong lòng bàn tay một thời gian để tinh dịch đạt nhiệt độ khoảng 350C – 370C.
Bước 5: Tiến hành thụ tinh, phối giống heo
Trước khi thụ tinh, bà con thực hiện massage nhẹ nhàng âm dạo cho heo đứng yên. Sau đó mở rộng âm đạo và đưa đầu dẫn tinh quản vào âm hộ. Bà con ngồi lên lưng lợn khi thực hiện động tác này.
Sau đó, đưa chếch lên phía trên và lắc nhẹ và đưa sâu hết cỡ vào đến cổ tử cung. Sau đó kéo lùi lại và đưa, xoay nhẹ dẫn tinh quản rồi bơm tinh dịch vào trong.
Một số lưu ý khi phối giống heo nái
Khi thực hiện kỹ thuật phối giống cho heo, bạn cần lưu ý một vài điều dưới đây để đảm bảo quá trình thực hiện được thành công.
– Về thời gian thực hiện: Nên thực hiện trong khoảng 5 – 10 phút.
– Cần ngôi trên lưng lợn sau 3-5 phút để đảm bảo tinh dịch đã chảy hết vào trong rồi mới tiến hành rút dẫn tinh quản ra.
– Thực hiện việc vệ sinh, sát trùng cho heo bằng xà phòng sau khi tiến hành thụ tinh
– Chú ý làm nhẹ nhàng để tránh làm tổn thương thành tử cung của heo nái
– Bảo quản tinh dịch ở nhiệt độ đảm bảo trong tủ chuyên dùng.
– Kiểm tra hoạt lực của tinh dịch trước khi thực hiện kỹ thuật phối tinh heo.
– Ghi chép giấy tờ sổ sách để theo dõi ngày phối giống cũng như ngày lợn đẻ.
Ngoài ra, bà con cũng có thể tham khảo kỹ thuật thụ tinh 2 pha. Khi thực hiện kỹ thuật này, bà con sẽ cung cấp thêm 3ml tiền chất trước khi thực hiện bơm tinh trùng. Và kỹ thuật này cũng sử dụng loại dẫn tinh quản đặc biệt để bơm tinh trùng vào sâu trong tử cung.
Trên đây là hướng dẫn thụ tinh, kỹ thuật phối giống cho heo nái. Hy vọng những thông tin sẽ giúp ích cho bà con trong cách phối giống cho heo. Chúc bà con thực hiện thành công và có một vụ mùa bội thu!
Xem thêm: Cách lấy tinh heo – Kỹ thuật lấy tinh heo chuẩn
Xem thêm: Cách Chọn Heo Nái Sinh Sản – Phương pháp kỹ thuật mới
Xem thêm: Kỹ thuật Chế Biến Thức Ăn Gia Súc Gia Cầm hiện đại
